Współczesna architektura i procesy inwestycyjne ulegają stałej transformacji technologicznej. Jednym z najważniejszych narzędzi tej zmiany jest metodologia pracy oparta na technologii Building Information Modeling (BIM). Choć początkowo traktowana jako nowinka lub alternatywa wobec klasycznego projektowania, dziś coraz częściej staje się standardem w pracy zespołów projektowych, wykonawczych i zarządczych.
BIM nie sprowadza się do modelowania 3D. To raczej określona logika pracy z danymi, gdzie każdy obiekt projektowy jest jednocześnie geometrią i zbiorem informacji, funkcjonującym w systemie powiązań przestrzennych, semantycznych i technologicznych.
1. Systemowość zamiast rysunku – czym jest metodologia BIM
Metodologia BIM opiera się na założeniu, że projekt architektoniczny jest dynamiczną bazą danych, a nie zbiorem niezależnych rysunków. Każdy element – od ściany działowej po stolarkę czy element konstrukcyjny – funkcjonuje jako obiekt parametryczny. Oznacza to, że posiada nie tylko swoją formę geometryczną, ale także zbiór właściwości przypisanych przez projektanta: materiał, warstwowość, przepuszczalność cieplna, masa, koszt, status formalny (np. „istniejący”, „do rozbiórki”, „projektowany”) oraz wiele innych.
Kluczowym aspektem BIM jest powiązanie informacji między różnymi widokami. Przekrój pionowy, elewacja czy rzut nie są osobnymi rysunkami, lecz różnymi ujęciami tej samej bazy danych. Wprowadzenie zmiany w jednym z widoków natychmiast aktualizuje wszystkie inne. Dzięki temu wykluczone zostaje wiele typowych dla tradycyjnego projektowania błędów wynikających z niespójności dokumentacji.
2. Precyzja strukturalna – jak definiowane są obiekty
Modele tworzone w środowisku BIM są strukturalnie uporządkowane. Każdy obiekt – niezależnie od jego fizycznej skali – podlega klasyfikacji i przypisaniu do warstw informacji. Ściana może zostać zdefiniowana jako element konstrukcyjny, ale jednocześnie może należeć do grupy „istniejących” lub „projektowanych”. Belka stropowa może mieć przypisaną klasę odporności ogniowej, wartość współczynnika lambda, wagę, koszt jednostkowy czy nawet ślad węglowy wynikający z jej zastosowania.
W praktyce oznacza to, że projektant nie tylko rysuje i modeluje, ale także decyduje o logice informacji, które mają być przechowywane i przetwarzane przez obiekt w czasie życia projektu – od koncepcji po eksploatację.
3. Segregacja danych w praktyce – status elementów
Jednym z fundamentalnych elementów pracy w BIM jest klasyfikacja statusów technicznych poszczególnych fragmentów modelu. Przykładowo: w projekcie przebudowy budynku z lat 70. o funkcji medycznej, adaptowanego na szpital rehabilitacyjny, już na etapie inwentaryzacji technicznej następuje parametryczne przypisanie statusów do każdego obiektu: „istniejący”, „istniejący do rozbiórki”, „projektowany”.
To działanie, choć technicznie proste, ma ogromne konsekwencje. Pozwala automatycznie generować rysunki branżowe z podziałem na fazy inwestycji, filtrować obiekty według przeznaczenia, zarządzać kosztami i planowaniem realizacyjnym. Jest to także fundament współpracy z pozostałymi branżami: konstrukcyjną, sanitarną, elektryczną, wykonawczą.
4. Spójność dokumentacji – koniec z wielokrotnym rysowaniem
W tradycyjnym podejściu każda zmiana – nawet niewielka – wymagała wielokrotnego aktualizowania rysunków. W BIM każda modyfikacja wprowadzona do obiektu automatycznie znajduje odzwierciedlenie we wszystkich miejscach, w których dany obiekt występuje: na rzucie, przekroju, elewacji, zestawieniu materiałowym.
Ta jednokrotność wprowadzania danych i ich automatyczna propagacja to jedna z największych wartości BIM-u. Pozwala to nie tylko zaoszczędzić czas, ale też radykalnie zmniejszyć liczbę błędów ludzkich, które w projektach wielobranżowych mogą prowadzić do poważnych komplikacji wykonawczych.
5. Współpraca i kontrola jakości
Model BIM jest narzędziem wspólnej pracy wielu zespołów. Oprogramowanie umożliwia nie tylko integrację branż, ale również kontrolę kolizji (ang. clash detection), analizę zasięgu instalacji, dostępności komunikacyjnej, zacienienia czy efektywności energetycznej. Praca z takim modelem wymaga dyscypliny i ustalenia reguł współpracy, ale w zamian pozwala na pełniejszą koordynację i wcześniejsze wykrycie problemów projektowych.
6. Cyfrowa narracja przestrzeni – prezentacja i decyzje
Dzięki wysokiemu poziomowi odwzorowania obiektów, możliwe jest tworzenie realistycznych wizualizacji oraz przeprowadzanie cyfrowych spacerów po projektowanym obiekcie – jeszcze na długo przed powstaniem fizycznego budynku. Nie jest to tylko narzędzie marketingowe. Umożliwia inwestorowi oraz projektantom podjęcie bardziej świadomych decyzji na temat układów funkcjonalnych, relacji przestrzennych, a nawet konkretnych materiałów.
7. BIM jako narzędzie nie tylko projektowe
Modele stworzone w BIM znajdują zastosowanie również na późniejszych etapach życia budynku: w fazie realizacji (BIM 4D i 5D), zarządzania obiektem (BIM 6D) i jego eksploatacji. Oznacza to, że projektant staje się częścią długoterminowego procesu zarządzania inwestycją, a model BIM może być przekazywany dalej – do wykonawcy, operatora technicznego, zarządcy czy właściciela.
Metodologia BIM to nie tylko technologia. To zmiana podejścia do projektowania: z linearnego, rysunkowego, w kierunku dynamicznego, informacyjnego modelowania rzeczywistości. Wymaga ona od projektanta nie tylko znajomości narzędzi cyfrowych, ale też umiejętności logicznego porządkowania danych, przewidywania konsekwencji projektowych decyzji i systemowego myślenia.
W dłuższej perspektywie to właśnie metodologiczna precyzja i spójność danych staje się wartością nadrzędną w projektowaniu odpowiedzialnym, zintegrowanym i odpornym na błędy.
📩 Masz projekt, który wymaga precyzyjnego modelowania, zgodności formalnej i maksymalnej transparentności dla inwestora?
Zapraszamy do kontaktu – chętnie opowiemy, jak możemy Cię wesprzeć.
e-mail: studio@archivision.com.pl
tel.: 503-168-045
Zachęcam do polubienia Nas na Facebook’u lub Instagram’ie za pomocą poniższych ikonek.
Z pozdrowieniami,
Łukasz Kinaszewski